دیپلماسی دلارهای نفتی : با اجازه چه کسی وام می دهید؟

هم ميهن : «با اجازه چه کسی وام می دهید آقای احمدی نژاد؟!» این خلاصه تذکری بود که دو نماینده فراکسیون خط امام مجلس در جلسه علنی روز یکشنبه مطرح کردند. آن ها به اعطای وام 280 میلیون دلاری به بولیوی بدون کسب اجازه از مجلس اعتراض داشتند.

 مصطفی کواکبیان با استناد به اصل 80 قانون اساسی گفت: گرفتن و دادن وام و کمک های بلاعوض به خارج از سوی دولت باید زیر نظر مجلس صورت بگیرد اما بدون اجازه مجلس 280 میلیون دلار وام به کشور بولیوی اعطا داده شده است که لازم است در این مورد به دولت تذکر داده شود.

داریوش قنبری نیز با استناد به این اصل قانون اساسی گفت: لازم است این موضوع توجه ویژه ای شود و شان و جایگاه مجلس حفظ شود، دولت باید در این مورد از مجلس اجازه بگیرد و در حال حاضر نیز باید از مسوولین خواستار توضیح شویم.

البته ابوترابی که اداره جلسه روز یکشنبه را بر عهده داشت قول انتقال تذکر به دولت را داد اما اعطای وام 280 میلیون دلاری به مورالس تنها تخلف صورت گرفته از این دست توسط دولت محمود احمدی نژاد است؟

نقض اساسی قانون اساسی!

اردیبهشت ماه سال جاری و در آستانه انتخابات پرحاشیه ریاست جمهوری خبری منتشر شد که با توجه به جو سیاسی آن روز چندان که باید و شاید مورد توجه افکار عمومی قرار نگرفت؛ دولت نهم بدون کسب اجازه از مجلس تعهد کرده بود به پاکستان 330 میلیون دلار وام پرداخت کند.

انتشار این خبر با واکنش تند نمایندگان فراکسیون اقلیت مجلس روبرو شد. طنز تلخ ماجرا اما آن جا است که نمایندگان معترض در اعتراض خود به نقض اصل 80 قانون اساسی از سوی دولت احمدی نژاد استناد می کردند؛ همان اصلی که پس از گذشت 8 ماه اکنون و در موردی مشابه همچنان به نقض آن معترض هستند.

آن روز هم دوتن از نمایندگان اقلیت (نمایندهگان زاهدان و ایلام) استدلالی مشابه امروز داشتند؛ «قانون اساسی مهمترین اصل مابین شهروندان و حکومت است ... هر گونه وام یا کمکی که قرار است به کشورهای خارجی اعطا شود لازم است با تصویب مجلس شورای اسلامی باشد...این مبلغ 300 میلیون دلار که قرار است از سوی ایران به پاکستان اعطا شود بدون هماهنگی و تصویب در مجلس صورت گرفته است و دولت به تنهایی چنین حقی ندارد و با این کار تنها به میثاق ملی بی توجهی می شود...»

دیپلماسی دلارهای نفتی

بر اساس برآوردهای موثق، دولت احمدی نژاد در طول حیات خود بیش از 300 میلیارد دلار درآمد حاصل از فروش نفت داشته است. درآمدی افسانه ای که در یکسد سالی که از کشف نفت در ایران می گذرد بی سابقه بوده و در صورت صرف آن در جهت درست، می توانست زمینه یک جهش عظیم اقتصادی را برای کشور فراهم کند.

هر چند کل مبلغ اعطایی به کشورها و متحدان خارجی به صورت وام یا کمک بلاعوض، کسر بزرگی را از این 300 میلیارد دلار تشکیل نمی دهد اما مروری بر مبلغ و مقصد وام های خارجی اعطا شده و منافع احتمالی کسب شده از اعطای این مبالغ، می تواند به روشن شدن شیوه بر آورد هزینه _ فایده، از سوی دولت های نهم و پس از آن یاری برساند؛ دولت هایی که از میان شیوه های رایج و البته دشوار دیپلماسی برای جلب متحد در عرصه جهانی، ظاهرا شیوه آسان و کم بازده «دیپلماسی دلارهای نفتی» را برگزیده اند.

پاکستان

در فروردین ۱۳۸۸ منوچهر متکی، وزیر امور خارجه دولت محمود احمدی نژاد برای شرکت در کنفرانس بین المللی پاکستان، راهی ژاپن شد و در این نشست، جمهوری اسلامی متعهد شد مبلغ ۳۳۰ میلیون دلار به پاکستان کمک کند.

سوریه

میزان سرمایه گذاری ایران در سوریه را بین ۱ تا ۲ میلیارد دلار تخمین زده‌می شود.

عراق

در جریان سفر محمود احمدی نژاد به عراق در اسفند ۱۳۸۶ وام یک میلیارد دلاری با بازپرداخت ۴۰ سال به این کشور برای خرید کالا و خدمات ایرانی ارائه گردید. هیچ مذاکره‌ای پیرامون غرامت جنگ هشت ساله عراق علیه ایران صورت نگرفت. همچنین در فروردین ۱۳۸۸، سفیر دولت احمدی نژاد در عراق اعلام کرد جمهوری اسلامی، یک بیمارستان ۲۲۰ تخت خوابی، ۱۷ مدرسه و یک نیروگاه ۲۵۰ مگاواتی برق در عراق احداث خواهد کرد.
 
سریلانکا

رییس جمهور این کشور در سفر اردیبهشت ۱۳۸۷ به ایران، وامی به ارزش یک میلیارد و نهصد میلیون دلار برای توسعه صنعت نفت و پروژه‌های عمرانی دیگر این کشور، توسعه بخش کشاورزی و آبیاری و برای برق‌رسانی به منازل دریافت داشت.  گفته می‌شود این وام بدون بهره پرداخت شد و بلافاصله باعث افزایش ارزش پول این کشور شد.

بولیوی

در  سفر احمدی نژاد به بولیوی توافقنامه‌هایی به ارزش یک میلیارد دلار برای سرمایه گذاری ایران در آن کشور امضا شد. همچنین یک وام ۲۲۵ میلیون دلاری برای ساخت کارخانه سیمان مشترکا با ونزوئلا پرداخت شد. ساخت دو درمانگاه در بولیوی توسط شبکه‌ای تلوزیونی برای سراسر آمریکای لاتین از دیگرتوافقات این سفر بود.

سنت وینست

جزیره صد و هفده هزار نفری سنت وینست در آمریکای مرکزی پس از برقراری رابطه با جمهوری اسلامی بلافاصله کمکی به ارزش ۷ میلیون دلار برای ساخت فرودگاه دریافت کرد

افغانستان

ایران در جریان اجلاس دو روزه کمک به افغانستان متعهد شد که علاوه بر کمک‌های قبلی ۱۰۰ میلیون دلار دیگر برای بازسازی افغانستان کمک کند.

حماس
کمک پنجاه‬ میلیون دلاری در تاریخ ۱۵ آوریل ۲۰۰۶ میلادی، کمک هفتاد میلیون دلاری در تاریخ ۶ مارس ۲۰۰۶ میلادی، کمک دویست و پنجاه میلیون دلاریدر سفر اسماعیل هنیه به تهران و...

اکوادور

تامین مالی ساخت دو نیروگاه در اکوادور و همچنین ۴۰ میلیون دلار وام به «شرکت مالی ملی اکوادور».

کومور

احمدی نژاد ضمن سفر به این کشور هفتصدهزار نفری ۲ میلیون دلار به این کشور کمک کرد. ایران همچنین ساخت ۵۰۰ واحد مسکونی در این کشور را وعده داد.

 کنیا
این کشور نیز مشمول کمک ۱میلیون و پانصد هزار دلاری برای کمک به برنامه کشاورزی در آن کشور شد.

زیمباوه

۲ میلیون دلار کمک مالی برای تکمیل خط مونتاژ تراکتور، ۳۹٫۶ میلیون دلاری ایران برای راه اندازی یک ایستگاه رادیویی.

نیکاراگوئه

 ۳۵۰ میلیون دلار برای کمک به ساخت نیروگاه برق  و همچنین ده هزار واحد مسکونی در این کشور احداث خواهد کرد.

گامبیا

۲ میلیون دلار برای تکمیل پروژه‌های کشاورزی و بهداشتی.

تانزانیا

۲ میلیون دلار برای خرید کشتی صیادی و طرح‌های کشاورزی

آلبانی

۱٫۵ میلیون دلار برای بخش بهداشتی و درمانی
 
کنگو

۱٫۲ میلیون دلار برای تکمیل پروژه‌های درمانی

میانمار

۱٫۵ میلیون دلار برا تکمیل بیمارستان

اتیوپی

۱ میلیون دلار برای تکمیل پروژه‌های کشاورزی و آبیاری و کشت و صنعت. ۲۹۰ هزار دلار برای بخش اول دیجیتالی کردن رادیو

تاجیکستان

۵۰۰ هزار دلار برای مطالعه احداث تونل.

کنیا

۱٫۵ میلیون دلار برای بخش‌های کشاورزی، دامپروری و آبیاری