سفر نماینده خامنه‌ای به عراق برای توافق امنیتی؛ دولت رئیسی در حاشیه سیاست خارجی

وب‌سایت نورنیوز، رسانه نزدیک به شورای‌عالی امنیت ملی در ایران، روز شنبه ۲۷ اسفند، خبر داد که علی شمخانی، دبیر این شورا و نماینده مخصوص علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در ادامه ماموریت‌های حاکمیتی برای سفر به کشورهای منطقه، به عراق می‌رود.

در خبر نورنیوز آمده است: «عراق به‌عنوان دومین شریک تجاری ایران، مقصد بعدی سفر دریابان شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، پس از چین و امارات است. حفظ و ارتقاء مبادلات تجاری بیش از ۱۰ میلیارد دلاری با عراق، نیازمند رفع برخی چالش‌های امنیتی تحمیل شده به روابط دو کشور، تسریع در اجرای توافقات اقتصادی و روان‌تر شدن همکاری‌های بانکی است.»

پیش از این، وب‌سایت خبری «میدل‌ایست‌ نیوز» روز ۲۵ اسفند در خبری اختصاصی به نقل از یک منبع مطلع در دفتر مشاور امنیت ملی عراق، نوشته بود که «علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، هفته آینده برای امضای یک توافق امنیتی به عراق سفر خواهد کرد.»

دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق میزان بدهی این کشور به ایران را ۱۸ میلیارد دلار اعلام کرده بود. این بدهی‌ها به‌دلیل ممنوعیت‌های تحریمی آمریکا، هنوز تسویه نشده است.

درباره جزئیات توافق امنیتی احتمالی دو کشور هنوز خبری منتشر نشده است، اما به نظر می‌رسد این اقدام جمهوری اسلامی در راستای سیاست منطقه‌ای جدیدی است که علی خامنه‌ای طی یک ماه اخیر و پس از اعتراضات گسترده مردم ایران اتخاد کرده است: «سیاست آشتی و احیای روابط دیپلماتیک با کشورهای منطقه و همسایگان عربی، با کنار گذاشتن وزارت امور خارجه دولت ابراهیم رئیسی از این پرونده.»

خبرگزاری رویترز، روز جمعه ۲۶ اسفند، در گزارشی درباره روندی که به توافق اخیر بین عربستان سعودی و ایران منجر شد، به نقل از دو مقام جمهوری اسلامی گزارش داد که تهران از دو سال پیش تلاش می‌کرد باهدف خروج از انزوای سیاسی و اقتصادی، روابط با عربستان سعودی را از سرگیرد.

رویترز نوشت خامنه‌ای از «روند کند مذاکرات دوجانبه» برای احیای روابط با عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی «به ستوه آمده بود» و برای نتیجه‌بخش کردن فوری مذاکرات، تیم مذاکره‌کننده جدیدی را با مدیریت علی شمخانی به وجود آورد که این کار با استقبال و میانجیگری چین نیز همراه شد.

این اتفاق و افزایش انتقادها از عملکرد وزارت امور خارجه دولت رئیسی در فضای سیاسی داخل ایران، موجب شد تا حسین امیرعبداللهیان روز گذشته در توییتر به آن واکنش نشان دهد و بنویسد: «سفر دریابان شمخانی به امارات و عراق در چارچوب مناسبات موجود امنیتی انجام می‌شود. پدیده جدیدی نیست. نماینده وزارت خارجه در سفرها همراه ایشان است. در سیاست خارجی هماهنگی وجود دارد. همه چیز در چارچوب نظام و‌ زیر نظر رئیس‌جمهوری است. هماهنگی وجود دارد. دشمنان بدانند، اختلافی نیست.»

اما این توییت نیز باعث کاهش انتقادها از عملکرد ضعیف امیرعبداللهیان در مذاکرات با کشورهای خارجی نشد و بسیاری از فعالان سیاسی در ایران با مقایسه دوران مدیریت او و محمدجواد ظریف در وزارت امور خارجه، نوشتند که ضعف و بی‌تجربگی امیرعبداللهیان و تیمش موجب شده است تا علی خامنه‌ای، خود مدیریت مذاکرات و صلح با کشورهای عربی را بر عهده بگیرد.

همچنین از حضور نمایندگان وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب در تیم همراه علی شمخانی برای ارسال گزارش‌های مستقیم به دفتر رهبر جمهوری اسلامی، در سفر به چین برای توافق با عربستان سعودی، خبرهایی منتشر شده است. این نکته نیز از کنار گذاشته شدن دیپلمات‌های دولت ابراهیم رئیسی در پرونده آشتی با کشورهای منطقه خبر می‌دهد.

علی شمخانی، روز جمعه ۱۹ اسفند (۱۰ مارس) با همتای سعودی‌اش توافق‌نامه احیای روابط میان تهران و ریاض را با میانجیگری چین امضا کرد، آن‌ هم در شرایطی که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی برای ابراز همدردی با زلزله‌زدگان ترکیه به این کشور سفر کرده بود و در جریان جزئیات این توافق‌نامه نبود.

فعالیت‌های علی شمخانی به امضای توافق با عربستان سعودی محدود نماند و او کمتر از یک هفته پس از امضای توافق در پکن، روز پنجشنبه ۲۵ اسفند (۱۶ مارس) راهی امارات متحده عربی شد تا به ‌قول خودش «همکاری و هم‌گرایی» را جایگزین «خصومت» کند.

حسین امیرعبداللهیان قصد داشت بروز اختلاف میان هسته‌های اصلی حاکمیت را کتمان کند اما نتیجه عکس گرفت، زیرا توییت او تردیدها را درباره کنار گذاشته شدن تیم دولت از مذاکرات، به یقین تبدیل کرد و نشان داد آنچه دولت رئیسی مدام تحت عنوان «همسایه‌محوری» تبلیغ می‌کند، در سطوح بالای حاکمیتی پیگیری می‌شود.

منبع: ایندیپندنت فارسی 


فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران